# het moet beter, en hoe het beter kan
‘De geschiedenis van het te klein opgevatte eigene en van het te slecht behandelde vreemde vindt haar einde op het moment dat een wereldwijde co-immuniteitsstructuur ontstaat die op respectvolle wijze rekening houdt met de afzonderlijke culturen, de particuliere belangen en de lokale solidariteiten’. ‘Het hulpeloze geheel veranderd in een eenheid die vatbaar is voor protectie. In plaats van een romantiek van de broederschap komt een coöperatieve logica’. *
‘Zo’n structuur noemen we beschaving. Haar orderegels moeten nu of nooit worden opgesteld. Ze zullen de antropotechnieken definiëren die stroken met de existentie in de context van alle contexten. Conform die regels willen leven zou betekenen: zich door dagelijkse oefeningen de goede gewoonten van gemeenschappelijk overleven eigen maken.’ *
De Alexandertechniek heeft mij opgeleverd dat ik constructiever, met meer ontspanning en effectiviteit reageer en anticipeer op dingen die zich in mijn leven voordoen. Er is meer duidelijkheid, minder verwarring en zorgen, omdat ik een meer omvattend inzicht en ervaring heb verworven hoe ‘het eigene en het vreemde’ zich tot elkaar verhouden. Wat mijn rol is en kan zijn (het eigene) én wat de rol van omgevingsfactoren is of kan zijn (het vreemde) en hoe beide elkaar kunnen aanvullen en ondersteunen. Ik heb geleerd me meer constructief te bewegen in het speelveld tussen het eigene en het vreemde.
Met ‘Power to How’ verwoord ik dat ik zoveel mogelijk mijn kracht, mijn vermogens, richt op ‘het hoe’. Op ‘hoe’ ik denk binnen dit speelveld optimaal constructief te functioneren. Elke dag oefen ik ‘deze goede gewoonte van gemeenschappelijk overleven’.
Dit heeft me veel opgeleverd, waaronder ontspanning, fysiek welbevinden, gelukkigere relaties met anderen en meer effectiviteit in mijn werk. Toch is de kracht die dit oplevert niet waarom het me te doen is. Steeds meer gaat het om me te verbinden met wat Peter Slotendijk naar mijn mening bedoeld met ‘het concreet universele’, ‘de immunitaire rede’ en ‘een coöperatieve logica’.
* (Peter Slotendijk, Je moet je leven veranderen, 2009)
# Om de wereld te redden, klik hier
Cybercriticus Evgeny Morozov: “Ik ga ervan uit dat we in een wereld leven waarin we collectieve pogingen ondernemen na te denken over gemeenschappelijke waarden: over onderwijs, gezondheid of de financiële sector. Om die structuren te veranderen, heb je een andere benadering nodig dan de app-technologische focus, het ‘solutionisme van ondernemers in Silicon Valley.”
“Natuurlijk kan technologie je helpen je calorieën bij te houden en gezonder te leven. Mijn zorg is echter dat, doordat die apps ons vindingrijker maken en ze ons leren ons aan te passen aan nieuwe situaties, we het vermogen verliezen iets te doen aan de structuren die ten grondslag liggen aan die problemen”. “Als alles ‘smart’ is, hoeveel ruimte is er dan nog voor afwijkend gedrag?”
Het vraagt om een niet geringe inspanning om bij problemen niet gelijk bezig te zijn met het vinden van een oplossing. Zeker in een wereld waar voor alles een oplossing lijkt te worden aangeboden. Maar om Peter Sloterdijk te citeren: ‘Niettemin zullen de tijdgenoten vroeg of laat moeten beseffen dat er niet zoiets bestaat als een mensenrecht op niet-overbelasting – net zo min als het recht alleen met problemen te worden geconfronteerd die we met de beschikbare middelen kunnen oplossen’.
Kijk eerst maar eens rustig naar het probleem. Maak dan de keuze of je het probleem via een korte route wilt oplossen of dat je de voedingsbodem onder de oorzaak van het probleem wilt verzwakken of weghalen.
Bij de eerste optie bestaat het gevaar dat je de verstoring van de samenhang die het probleem heeft doen ontstaan nog groter maakt. Het resultaat zou kunnen zijn dat je bij eventueel succes van je probleem af bent maar dat je nog grotere toekomstige problemen over jezelf afroept die steeds moeilijker op te lossen zijn.
Bij de tweede optie ga je de uitdaging aan om te onderzoeken of er een verstoring van samenhang is die het probleem heeft geholpen te ontstaan. Naast een goede kans op succes levert dit in ieder geval zicht op en inzicht in de samenhang tussen dingen.
Om een praktisch voorbeeld te geven. Er bestaat allerlei software die je waarschuwt als je te lang achter de computer zit. Dit kan natuurlijk helpen om je op gezette tijden wakker te schudden zodat je even opstaat en kort iets anders gaat doen. Dit kan op korte termijn helpen om minder last te hebben van je rug veroorzaakt door lang achtereen te zitten. Maar het doet niets aan het onderliggende patroon: namelijk dat je tijdens het werken vergeet voor je eigen gezondheid zorg te dragen, dat je vergeet dat je naast je werk ook een lichaam hebt dat eisen stelt. Op lange termijn zal dit patroon als je het zijn gang laat gaan je gezondheid steeds verder ondermijnen.
In een Alexandertechniek les begeleid ik mijn leerlingen om problemen en uitdagingen in het leven open tegemoet te treden. Om (ook) de tweede optie te onderzoeken. Juist door de samenhang van dingen te versterken kunnen de afzonderlijke dingen beter af zijn. Door zorg te dragen voor een sterke en veerkrachtige gezondheid kunnen we veel problemen transformeren naar uitdagingen waar we alleen maar sterker van worden.
‘Om de wereld te redden, klik hier’ (2014) is een boek geschreven door Evgeny Morozov. (To Save Everything, Click Here: The Folley of Technologica Solutionism, 2013)